stroomstoring-Adam-NRC_Handelsblad_20170708_1_24_2
De explosie was onvermijdelijk. Diep in het hart van de AEG-transformator vonkte het al maanden, vermoedelijk zelfs jaren. Stukje bij beetje hadden die microscopische vonkjes een geleidend metaal weggevreten. En nu, in de vroege ochtend van dinsdag 17 januari, kan de gietharsen kern van de 48 jaar oude transformator het krachtige elektrische veld dat zo is ontstaan niet meer aan. Met geweld zoekt de lading zijn weg naar buiten. Binnen vierhonderdste seconde stijgt de inwendige temperatuur naar 20.000 graden. Brokken giethars schieten los. Het gevolg: kortsluiting. Kan gebeuren. Maar daarna gaat het pas écht mis op het hoogspanningsstation aan de Hemweg, een stukje niemandsland in een uithoek van de Amsterdamse haven. Eigenlijk moet de automatische beveiliging de bron van een kortsluiting isoleren, om te voorkomen dat de stroom erdoor uitvalt. Dit is de - wettelijk verplichte - storingsreserve. Maar de beveiliging van het station is verkeerd ontworpen en doet precies het omgekeerde. In rap tempo wordt het hele station op de Hemweg uitgeschakeld. 'Complete darkness' in grote delen van Amsterdam, constateert het Nationaal Crisiscentrum even later. Een Amsterdams ziekenhuis moet alle operaties annuleren en zijn poliklinieken sluiten, 365.000 huishoudens zitten zonder stroom, in het hele land is het treinverkeer ernstig verstoord, passagiers missen hun vlucht, winkels in de wijde omgeving blijven verstoken van nieuwe voorraad en scholen blijven uit voorzorg dicht.